Το αίμα στα ούρα (αιματουρία) μπορεί να προκαλέσει ανησυχία στο άτομο. Συνήθως δεν αποτελεί ένδειξη κάποιου σοβαρού θέματος υγείας, αφού μπορεί να προκληθεί μετά από εντατική άσκησή μετά τη λήψη φαρμάκων, παρόλα αυτά είναι καλό να μην αγνοηθεί για τι μπορεί να υποδηλώνει κάποια διαταραχή.

Κάποιες φορές το αίμα στα ούρα μπορεί να παρατηρηθεί από το ίδιο το άτομο (μακροσκοπική αιματουρία). Τα ούρα από υποκίτρινο χρώμα γίνονται ροζ, κόκκινα ή καφέ κόκκινα. Αρκεί μια μικρή ποσότητα αίματος για να χρωματιστούν τα ούρα. Άλλες φορές διαπιστώνεται με μικροσκόπιο κατά τη διάρκεια εξέτασης ούρων στο εργαστήριο (μικροσκοπική αιματουρία) όπου μπορεί να ανιχνευτεί η παρουσία ερυθρών αιμοσφαιρίων. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να προσδιοριστεί η αιτία της αιματουρίας για να δοθεί η αντίστοιχη θεραπεία. Η αιματουρία δεν είναι επώδυνη και δε συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα.

Πού οφείλεται το αίμα στα ούρα?

Το ουροποιητικό σύστημα αποτελείται από τα νεφρά, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Όταν παρατηρήσει κάποιος αίμα στα ούρα σημαίνει ότι κάποιο σημείο του ουροποιητικού αφήνει συστατικά του αίματος να περάσουν στα ούρα. Οι πιο κοινές αιτίες εμφάνισης αιματουρίας είναι:

• Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (ουροδόχος κύστη και νεφρά): Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος δημιουργούνται από βακτήρια που εισέρχονται μέσω της ουρήθρας και όταν φτάσουν στην ουροδόχο κύστη πολλαπλασιάζονται. Πιο συχνά παρατηρούνται στις γυναίκες. Κάποιες φορές οι λοιμώξεις αυτές εμφανίζονται μετά από σεξουαλική επαφή. Οι λοιμώξεις των νεφρών προκύπτουν όταν τα βακτήρια περάσουν στα νεφρά. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι έντονη ανάγκη για ούρηση, αίσθημα καψίματος κατά την ούρηση και πολλές φορές έντονη μυρωδιά ούρων. Στην περίπτωση των λοιμώξεων στα νεφρά πολύ πιθανό ο ασθενής να εκδηλώσει και πυρετό ή πόνο στην περιοχή των νεφρών.
• Οι πέτρες στα νεφρά ή την κύστη: Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πέτρες δε γίνονται αντιληπτές και απομακρύνονται χωρίς να προκαλέσουν κανένα σύμπτωμα.
• Οι ασθένειες των νεφρών: Η σπειραματονεφρίτιδα είναι μία φλεγμονή στη μικροσκοπική λειτουργική μονάδα των νεφρών. Ένα από τα συμπτώματά της είναι μια μικρή ποσότητα αίματος στα ούρα. Η σπειραματονεφρίτιδα μπορεί να οφείλεται σε λοιμώξεις, παθήσεις των αγγείων, ή να είναι κομμάτι μίας νόσου όπως ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος.
• Υπερπλασία προστάτη (καλοήθης): Ο αδένας του προστάτη βρίσκεται στο πάνω της ουρήθρας. Υπάρχουν περιπτώσεις κυρίως σε άνδρες μέσης ηλικίας στις οποίες αυτός ο αδένας αρχίζει να αυξάνεται. Συνέπεια αυτού είναι η συμπίεση της ουρήθρας που εμποδίζει τη ροή των ούρων. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι έντονη ανάγκη για ούρηση, δυσκολία στην ούρηση ή αίμα στα ούρα.
• Καρκίνος: Το αίμα στα ούρα μπορεί να συνδέεται και με καρκίνο των νεφρών, της ουροδόχου κύστης ή του προστάτη.
• Κληρονομικές ασθένειες: Η δρεπανοκυτταρική αναιμία ή ινοκυστική νόσος των νεφρών είναι ασθένειες που μπορεί να προκαλέσουν αιματουρία.
• Βλάβη στα νεφρά από τραυματισμό: Μετά από έναν ατύχημα που θα προξενήσει κάποια βλάβη στα νεφρά μπορεί να παρατηρηθεί αίμα στα ούρα.
• Φάρμακα: Η λήψη φαρμάκων όπως η ασπιρίνη, η πενικιλίνη, η ηπαρίνη, και ανοσοκατασταλτικά όπως η κυκλοφωσφαμίδη και η φαιναζοπυριδίνη μπορεί να είναι υπεύθυνα για τυχόν αιματουρία.
• Χρωστικές: Η ύπαρξη αίματος στα ούρα μπορεί να οφείλεται σε κόκκινη χρωστική από τρόφιμα ή φάρμακα.

Ποιες εξετάσεις γίνονται;

Αρχικά γίνονται εξετάσεις ούρων για να διαπιστωθεί τυχόν πρόβλημα ή λοίμωξη στο ουροποιητικό σύστημα. Αν η αιματουρία ανακαλυφθεί μέσα από την ανάλυση ούρων είναι καλό να επαναληφθεί η εξέταση για να διαπιστωθεί αν θα εμφανιστεί ξανά αίμα. Συνήθως γίνεται και υπερηχογράφημα νεφρών και ουροδόχου κύστης για να μπορέσει ο γιατρός να έχει μια πιο λεπτομερή εικόνα των εσωτερικών οργάνων.

Ποια η θεραπεία;

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία εμφάνισης αίματος. Αν η κατάσταση που την προκάλεσε δεν ήταν σοβαρή πιθανόν να μη χρειαστεί θεραπευτική αγωγή. Με τα το πέρας της θεραπείας ο γιατρός θα ζητήσει εξέταση ούρων για να δει αν το αίμα έχει σταματήσει. Στην περίπτωση που στις αρχικές εξετάσεις δε διαπιστωθεί η αιτία στην οποία οφείλεται το αίμα στα ούρα, ο γιατρός θα συστήσει εξέταση μετά κάθε 3-5 μήνες, ειδικά όταν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για εμφάνιση καρκίνου της ουροδόχου κύστης (π.χ. ηλικία 50 ετών και πάνω, κάπνισμα, έκθεση σε ακτινοβολία και χημικά).