Το λεύκωμα στα ούρα είναι μία παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από συσσώρευση πρωτεϊνών στα ούρα, γι’ αυτό και είναι γνωστή ως πρωτεϊνουρία. Οι πρωτεΐνες είναι σημαντικοί δομικοί λίθοι για όλα τα συστήματα του σώματος όπως τα μαλλιά, τα κόκαλα και ο μύες. Η πιο βασική πρωτεΐνη του οργανισμού είναι η λευκωματίνη. Οι πρωτεΐνες λαμβάνουν μέρος σε λειτουργίες του οργανισμού όπως η πήξη του αίματος, η προστασία από λοιμώξεις, και η ρύθμιση των υγρών.

Το αίμα περνά από τα νεφρά και εκεί απομακρύνονται οι βλαβερές ουσίες και συγκρατώνται οι χρήσιμες όπως οι πρωτεΐνες. Οι περισσότερες έχουν αρκετά μεγάλο μέγεθος με αποτέλεσμα να μην καταφέρουν να περάσουν από νεφρά και να φτάσουν στα ούρα. Όταν υπάρχει κάποια βλάβη στο σπείραμα των νεφρών μπορεί να δημιουργηθεί διαρροή πρωτεϊνών. Το λεύκωμα στα ούρα είναι μια ένδειξη για χρόνια νεφροπάθεια και μπορεί να οφείλεται σε πρόβλημα με διαβήτη, υπέρταση ή άλλες παθήσεις που δημιουργούν φλεγμονές στα νεφρά. Γι’ αυτό είναι καλό να ελέγχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα η τιμή της λευκωματίνης στα ούρα.

Τα ούρα αποτελούν έναν δείκτη καλής νεφρικής λειτουργίας και μια ένδειξη της μεταβολικής κατάστασης του οργανισμού. Μέσω της γενικής ανάλυσης ούρων μπορούμε να χαρτογραφήσουμε τον οργανισμό του ανθρώπου. Σε φυσιολογικές συνθήκες τα ούρα είναι διαυγή. Η ανίχνευση λευκώματος στα ούρα αποτελεί μια συχνή διαταραχή. Το λεύκωμα μπορεί να οφείλεται σε αλλοιώσεις του νεφρικού ηθμού, σε σωληναριακή δυσλειτουργία, σπειραματική διαρροή  ή σε παθολογική υπερπαραγωγή των πρωτεϊνών στον οργανισμό. Το λεύκωμα στα ούρα μπορεί να είναι παροδικό και να οφείλεται ακόμα και σε μη παθολογικές καταστάσεις όπως η συναισθηματική και η σωματική πίεση. Οπωσδήποτε παρ’ όλ’ αυτά πρέπει πάντα να αποκλείονται τα σοβαρά παθολογικά αίτια όταν ανιχνευθεί λεύκωμα στα ούρα.

Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται το λεύκωμα στα ούρα;

Στα πρώιμα στάδια το λεύκωμα στα ούρα δεν εμφανίζει κάποιο συγκεκριμένο σύμπτωμα. Όταν οι πρωτεΐνες συσσωρευτούν στα ούρα, τα κάνουν να αφρίζουν. Ταυτόχρονα επειδή αρκετές ποσότητες πρωτεϊνών απομακρύνονται από τον οργανισμό, το αίμα αδυνατεί να συγκρατήσει αρκετά υγρά με αποτέλεσμα ο ασθενής να παρατηρήσει οίδημα στα άνω και κάτω άκρα, την κοιλιά ή το πρόσωπο.

Όταν αρχίζουν να εκδηλώνονται αυτά τα συμπτώματα σημαίνει ότι η βλάβη στα νεφρά έχει προχωρήσει. Ο μόνος τρόπος για να διαπιστωθεί το λεύκωμα στα ούρα είναι μέσω εργαστηριακών εξετάσεων που θα δείξουν αν τα επίπεδα λευκωματίνης είναι φυσιολογικά. Επειδή οι ουσίες των πρωτεϊνών απομακρύνονται σε διαφορετικούς χρόνους και με διαφορετικούς ρυθμούς μέσα στο 24ωρο. Για να έχουμε λοιπόν ακριβή αποτελέσματα η εξέταση περιλαμβάνει χρονομετρημένη ποσοτική εξέταση ούρων 24ώρου για λεύκωμα. Ως τιμές αναφοράς ορίζονται:

  • 30-150 mg/24h για ενήλικες
  • < 100 mg/24h για παιδιά

Τα ευρήματα που προκύπτουν από την εξέταση προσδιορίζουν και τον τρόπο θεραπείας.

Λεύκωμα στα ούρα: Ποια η αιτία εμφάνισης;

Τα πιο συνηθισμένα αίτια εμφάνισης λευκώματος στα ούρα είναι:

  • Μη νεφρικά νοσήματα: καρδιακή νόσος, εντερική απόφραξη, υπερθυρεοειδισμός, οξεία λοίμωξη, πυρετός, λευχαιμία, πνευμονία, βλάβη στο νευρικό σύστημα κ.α.
  • Παροδικό λεύκωμα στα ούρα εξαιτίας: αφυδάτωσης, στρες, έντονης άσκησης, έλλειψης νατρίου, διατροφής πλούσιας σε πρωτεΐνες κ.α.
  • Φάρμακα: επινεφρίνη, λεβαρτερενόλη
  • Νεφρικά νοσήματα: υπέρταση, κρυοσφαιριναιμία
  • Προνεφρικά νοσήματα: αμυλοείδωση, σπασμοί, καρδιακή ανεπάρκεια
  • Νοσήματα του σπειράματος: σπειραματονεφρίτιδα, νεφρική φλεβική θρόμβωση, πολυκυστική νόσος, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
  • Διάμεσα νοσήματα: βακτηριακή πυελονεφρίτιδα, εναπόθεση ασβεστίου  ή ουρικού οξέος κ.α.
  • Μετανεφρικά νοσήματα: κυστίτιδα, όγκοι κ.α.

Ποιοι κινδυνεύουν να παρουσιάσουν λεύκωμα στα ούρα;

Άτομα με επιπλέον βάρος, ηλικιωμένοι και άτομα με οικογενειακό ιστορικό νεφρικών παθήσεων αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν λεύκωμα στα ούρα. Γενικά όσοι ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για νεφρικές παθήσεις πρέπει να ελέγχουν συστηματικά τα ούρα τους για πρωτεϊνουρία.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το λεύκωμα στα ούρα;

Ο έλεγχος του διαβήτη και της υψηλής αρτηριακής με λήψη φαρμάκων αλλά και προσαρμογές σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής προστατεύουν τα νεφρά και αποτρέπουν την αύξηση της ποσότητας των πρωτεϊνών στα ούρα.