Με τον όρο ουρολοίμωξη αναφερόμαστε στην προσβολή του ουροποιητικού συστήματος από βακτήρια, ιούς ή μύκητες. Τα βακτήρια αποτελούν την πρώτη αιτία ουρολοίμωξης. Όταν τα βακτήρια εισέλθουν μέσω της ουρήθρας στο ουροποιητικό σύστημα, συνήθως απομακρύνονται με την ούρηση, συνεπώς δεν εγκαθίστανται για να προκαλέσουν συμπτώματα. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που τα βακτήρια δεν απομακρύνονται και αναπτύσσεται ουρολοίμωξη.
Η Escerichia coli είναι το βακτήριο που προκαλεί τις περισσότερες ουρολοιμώξεις. Μικρόβια όπως τα χλαμύδια και το μυκόπλασμα μπορεί να αποτελέσουν αιτία λοιμώξεων στην ουρήθρα και τον προστάτη και μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Όταν η λοίμωξη εντοπίζεται στην ουρήθρα ονομάζεται ουρηθρίτιδα, όταν εντοπίζεται στην κύστη κυστίτιδα, ενώ όταν τα βακτηρία προχωρήσουν και μολύνουν τα νεφρά ονομάζεται πυελονεφρίτιδα.
Η ουρολοίμωξη αποτελεί μία από τις πιο συχνές λοιμώξεις στον άνθρωπο. Πιο επιρρεπείς για ανατομικούς λόγους είναι οι γυναίκες, το μεγαλύτερο ποσοστό των οποίων θα εμφανίσει έστω ένα επεισόδιο στη διάρκεια της ζωής τους. Οι ουρολοιμώξεις εμφανίζονται πιο σπάνια στους άνδρες, συνήθως όμως είναι πιο σοβαρές και απαιτούν θεραπεία μεγαλύτερης διάρκειας.
Ουρολοίμωξη: παράγοντες κινδύνου
Κάθε άνθρωπος θα μπορούσε να εκδηλώσει ουρολοίμωξη κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής του. Υπάρχουν μερικοί παράγοντες που μπορεί να ευνοήσουν την εκδήλωση ενός επεισοδίου:
- Η έλλειψη καθημερινής προσωπικής υγιεινής
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
- Η χρήση σαπουνιών ενδοκολπικά
- Η αναστολή της ούρησης
- Η συχνή αλλαγή ερωτικού συντρόφου και η αποφυγή χρήσης προφυλακτικού κατά τη συνουσία.
- Η λάθος χρήση του ταμπόν
- Η αντισύλληψη (διάφραγμα κτλ)
- Η νευρογενής κύστη
Κ.α.
Ουρολοίμωξη: συμπτώματα
Τα συνηθισμένα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται η ουρολοίμωξη είναι:
- Η έντονη ανάγκη για ούρηση
- Η συχνοουρία
- Το αίσθημα καύσου στη διάρκεια της ούρησης
- Θολά και δύσοσμα ούρα
- Ο πόνος χαμηλά στην κοιλιά
- Η αδυναμία
- Η εμφάνιση αίματος στα ούρα
- Η αυξημένες κολπικές εκκρίσεις στις γυναίκες
Πιο σπάνια μπορεί να παρατηρηθούν:
- Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
- Υψηλός πυρετός
- Εμετός
Υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη
Όπως είπαμε και παραπάνω οι περισσότερες γυναίκες θα εκδηλώσουν έστω ένα επεισόδιο ουρολοίμωξης. Ένα ποσοστό από αυτές μετά την πρώτη ουρολοίμωξη θα εμφανίσουν υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις. Ορισμένες γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν περισσότερα από δυο επεισόδια το χρόνο. Όταν αντιμετωπιστούν σωστά θα σταματήσουν μέσα σε ένα με δυο χρόνια. Στην περίπτωση των ανδρών υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις συμβαίνουν αν συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, βακτηριακή προστατίτιδα κ.α.).
Ουρολοίμωξη και εγκυμοσύνη
Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν ουρολοίμωξη, αλλά και τα μικρόβια να φτάσουν στα νεφρά προκαλώντας πυελονεφρίτιδα, λόγω της πίεσης που ασκεί το έμβρυο στα νεφρά. Επειδή η λήψη αντιβιοτικών αποφεύγεται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης συστήνεται η προληπτική εξέταση των ούρων στη διάρκεια της κύησης.
Ουρολοίμωξη: διάγνωση
Η διάγνωση μιας ουρολοίμωξης γίνεται με την εξέταση των ούρων. Μέσω της γενικής ούρων καταγράφεται η ύπαρξη ή μη των μικροβίων. Αν επιβεβαιωθεί η ύπαρξη των μικροβίων γίνεται ο γιατρός συστήνει καλλιέργεια ούρων και αντιβιόγραμμα. Αν το άτομο εκδηλώνει υποτροπιάζουσες λοιμώξεις ο γιατρός ζητά επιπλέον εξετάσεις για να διαπιστωθεί τυχόν πρόβλημα στο ουροποιητικό σύστημα.
Ουρολοίμωξη: αντιμετώπιση
Η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης μιας ουρολοίμωξης είναι η ίδια η εφαρμογή μέτρων πρόληψης. Δηλαδή, η λήψη υγρών μέσα στην μέρα, η ούρηση αμέσως μόλις δημιουργηθεί η επιθυμία, η ούρηση μετά τη σεξουαλική επαφή, ο επιμελής καθαρισμός της περιοχής των γεννητικών οργάνων.
Οι ουρολοιμώξεις που οφείλονται σε βακτήρια αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Όταν η ουρολοίμωξη συνυπάρχει και με κάποια άλλη πάθηση στο ουροποιητικό σύστημα τότε πρέπει να αντιμετωπιστεί και η πάθηση. Σε πιο σοβαρά περιστατικά που εκδηλώνεται και πυρετός, προτείνεται η εισαγωγή του ασθενούς σε νοσοκομείο για να γίνει ενδοφλέβια αγωγή.
Σοβαρότητα ουρολοιμώξεων
Οι ουρολοιμώξεις συνήθως δεν είναι σοβαρές, σε πολλές περιπτώσεις ο οργανισμός τις ξεπερνά χωρίς φαρμακευτική αγωγή, εφόσον το άτομο εφαρμόσει τα μέτρα πρόληψης. Σοβαρές θεωρούνται οι λοιμώξεις των νεφρών.